Zengezur Koridoru: Güney Kafkasya'da Yeni Bir Dönemin Kapısı

Zengezur Koridoru, Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki ilişkilerde önemli bir dönüm noktası olarak öne çıkıyor. Bu koridor, Azerbaycan'ın topraklarıyla Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti'ni Ermenistan'ın Syunik bölgesinden geçerek Türkiye'ye bağlayacak stratejik bir ulaşım yolu olarak planlanıyor. Böylece Doğu-Batı arasında önemli bir ticaret ekseni oluşturması hedefleniyor.

Koridorun konsepti, 2020 yılında imzalanan üçlü ateşkes anlaşmasının 9. maddesinde yer alan, bölgede tüm ekonomik ve ulaşım bağlantılarının açılması çağrısıyla gündeme geldi. Azerbaycan, bu maddeyi koridorun hayata geçirilmesi için yasal temel olarak görüyor. Projenin sadece ulaşım değil, aynı zamanda bölgesel işbirliği ve barış süreci açısından da kritik bir rol oynadığı belirtiliyor.

Son gelişmeler ışığında, Zengezur Koridoru'nun Ermeni topraklarındaki kısmının Amerikan yapımı bir şirket tarafından 99 yıllığına işletileceği açıklandı. Bu karar, ABD Başkanı Donald Trump'ın Washington'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ve Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan ile yaptığı toplantı sonrası duyuruldu. Trump, bu girişimin "Trump Yolu" olarak anılacağını ve bu sayede Azerbaycan'ın Nahçıvan'a tam erişim sağlayacağına dikkat çekti. Ayrıca, Ermenistan'ın ABD ile özel bir ortaklık kurarak bu koridorda altyapı geliştirme çalışmalarına Amerikan şirketlerinin katılımını sağlayacağı bildirildi.

Uzmanlar, bu koridorun Türkiye'nin bölgedeki rolünü güçlendireceğini ve tek bağlantı hattı olarak tüm Türk dünyasını birbirine bağlayacağını vurguluyor. Ancak uygulamada hukuki garantiler, uluslararası denetim ve kesintisiz erişim gibi konuların çözülmesi gerektiği ifade ediliyor.

Öte yandan, Zengezur Koridoru'nun bölgedeki jeopolitik dengeleri Rusya açısından zorlaştırabileceği, ABD ve Batı'nın bu projeyle Rusya'nın güney sınırlarını ve Orta Asya bağlantılarını sınırlandırma stratejisinin bir parçası olduğu yorumları yapılıyor. Türkiye'nin bu süreçte arabulucu rolü üstlendiği ancak aynı zamanda bölgedeki diğer aktörlerle karmaşık ilişkiler içinde olduğu belirtildi.

Koridorla ilgili atılacak adımların Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki diplomatik ilişkileri normalleştirmesi, ticaretin artırılması ve askeri gerginliklerin azaltılması bekleniyor. Ancak, bu süreçte bölge ülkeleri ve uluslararası aktörler arasında hassas dengelerin gözetilmesi gerekecektir.